Waarom vette koffiebonen niet goed zijn?

Het vet of olie is een natuurlijk element dat voortkomt uit het groeiproces van de bonen en wordt vooral zichtbaar na de branding. Iedere koffieboon bevat vetten. De ene boon meer dan de ander. Zo bevatten Robusta koffiebonen meer oliën dan Arabica bonen. Dat wil niet zeggen dat Robusta altijd minder waardig of vettiger is dan Arabica! Van beide soorten heb je ook minderwaardige kwaliteit. Wij als koffiebrander gebruiken enkel hoogwaardige kwaliteit van beide soorten en zijn dus niet vettig. Dit zijn de belangrijkste redenen voor het ontstaan van vette koffiebonen:

1. Koffieplant en het oogsten van de bessen

Het begint dus bij de koffieplant gevolgd door het rijpingsproces. Vorig jaar waren we in Brazilië op bezoek bij een aantal van de koffieboeren waar we mee samenwerken. Op weg daar naartoe zagen we een gigantische koffieplantage waar er op dat moment geoogst werd. Deze koffiebonen werden geoogst voor een bekend supermarkt merk. De plantage lag in een dal, wat al heel veel zegt over de kwaliteit. Er werd met gigantische machines geoogst. Het duurt gemiddeld 8 tot 12 maanden dat koffiebessen rijp zijn, de koffiebessen zijn niet allemaal tegelijkertijd rijp. Met die plukmachine wordt de hele plantage in 1 keer volledig gestript. Dat wil zeggen, rijpe bessen, niet rijpen bessen maar ook rotte bessen. Alles wordt op 1 grote hoop gegooid en daar worden dan de koffiebonen uitgehaald. Deze zijn echt niet lekker, daarom worden ze heel donker gebrand maar daar later meer over. De koffieboeren waar wij mee samenwerken, plukken ze dagelijks met de hand, bes voor bes.

2. Branding

De branding van de koffieboon kan de grootste invloed op de vetheid hebben. Een koffieboon reageert eigenlijk hetzelfde zoals popcorn en ‘popt’, ook wel crack genoemd, twee keer in een branding. Bij de tweede crack gaan de poriën van de koffieboon open en komen de oliën en dus vetten uit de koffieboon. Dit noemen we ook wel ‘zweten’.

Vooral bij donker gebrande koffie komt het voor dat de koffiebrander doorgaat met branden na de tweede crack en dus komt de vettige laag tevoorschijn. Dat doet de koffiebrander voornamelijk om een mindere kwaliteit te verdoezelen.

3. Effect Temperatuurwisselingen

Koffiebonen moeten goed en gelijkmatig afkoelen vooraleer ze verpakt worden. Het wisselingen van temperatuur van de verpakte koffie kan van invloed zijn. Te veel en te hoge wisselingen komt de vetheid niet ten goede.

4. De factor tijd

Hoe langer je koffiebonen laat liggen na de branding, hoe groter de kans is dat langzaam de vetten naar buiten komen door oxidatie. Dit zien wij vaak bij supermarkt koffie waarbij de time-to-market lang is en dat koffie pas na 4 tot 8 maanden in de schappen gekocht wordt. Met vers gebrande koffie is dus de vetheid aanzienlijk minder.

5. Verpakking
Koffiebonen in een dichte verpakking die een lange tijd staan, kunnen ook gaan ‘zweten’. Supermarktkoffie maar ook bekende merken zoals Illy en Lavazza hebben een gesloten verpakking. Wij hebben in onze verpakking een luchtventiel zodat de lucht uit de zak kan maar er geen lucht in de zak kan. Dit is de allerbeste manier om de koffiebonen te bewaren en dus ook om te voorkomen dat de koffiebonen vettiger worden als ze iets langer niet gebruikt worden.

Hier zijn enkele indicatoren die kunnen suggereren dat je te maken hebt met vette bonen: 

Glimmende, donkere oliebedekking: Een indicatie van vette bonen kan de manifestatie zijn van een glanzende, donkere, olie-achtige laag. Deze is veelal te zien als de bonen aan licht zijn blootgesteld. Zo'n laag wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als een teken van versheid, terwijl het in feite de aanwezigheid van een overmatige hoeveelheid vet aangeeft. 

Zwaarder aanvoelen: Bonen die vet zijn, kunnen een tikkeltje zwaarder aanvoelen dan hun matte tegenhangers. Dit is het gevolg van de extra massa die het vet met zich meebrengt. Let op, het gaat over het gevoel van een handvol koffiebonen. 

Ondergeschikte aroma's: Wanneer je koffie zet met vette bonen, kan je merken dat de geuren en smaken minder prominent zijn. Ze zijn vlakker. Het overmatige vet kan andere smaaknuances verdoezelen en resulteren in een minder gebalanceerde kop koffie. Vaak is de koffie dan ook bitterder en heb je suiker nodig om de extra bitters te compenseren.

Verstopte koffieapparaat: Mocht je merken dat je koffieapparaat voortdurend verstopt raakt, dan kan dit een indicatie zijn van het gebruik van vette bonen. Het vet kan zich ophopen in de molen en andere componenten van het apparaat, wat kan resulteren in verminderde werkzaamheid en frequente verstoppingen.

Extreem vet ogend koffiebonenreservoir: een beetje vet op de randen van het koffiebonenreservoir is normaal maar het vet mag niet overheersend zijn zoals je wel eens zit in bijvoorbeeld tankstations.

Vrijwel alle koffiebonen die je in de supermarkt kan kopen hebben de meeste van deze eigenschappen.

De impact van vette bonen gaat verder dan alleen de smaak. Als deze bonen worden gebruikt in je koffiemachine, kunnen ze na verloop van tijd problemen veroorzaken. Het overtollige vet zal zich ophopen in de koffiemolen, de zetgroep en andere delen van je machine. Dit kan leiden tot verstoppingen, prestatievermindering en zelfs schade aan je trouwe vriend. Het is als een sluipend probleem dat je koffie-ervaring en de duurzaamheid van je machine ondermijnt. Bij alle merken koffiemachines en molens zorgt dit voor problemen.

Dit zal op de lange termijn voor deze problemen zorgen:

1. Brugvorming in het koffiebonenreservoir waardoor te weinig koffiebonen worden gemalen

2. Vetten blijven tussen de maalschijven achter wat zorgt voor een vlakke smaak én slechte doorvoer van gemalen koffie.

3. Slecht lopende zetgroep door vettig koffieresidu dat blijft kleven en tussen bewegende delen komt.

4. De smaak van je koffie gaat achteruit want de smaakt van gebruikte koffie geef je weer door aan je volgend kopje koffie.

Als je toch deze vettige koffiebonen gebruikt dan is extra onderhoud noodzakelijk. Zorg dat je je machine op tijd reinigt én je zult vaker voor groot onderhoud je machine weg moeten brengen. Uiteindelijk heeft het ook invloed op de levensduur van de machine. Veel problemen kunnen worden toegewezen aan de kwaliteit van de gebruikte koffiebonen.

Deze vraag krijgen we wel eens op onze klantenservice. Maar er is geen directe link tussen vette koffiebonen en negatieve gezondheidseffecten. De natuurlijke vetten in koffiebonen zijn in feite een bron van antioxidanten. Maar, zoals bij alles, is matiging belangrijk.

Overmatige consumptie van elk type koffie kan leiden tot bijwerkingen zoals slapeloosheid of nervositeit. Maar, zoals je weet; té veel van iets is nooit goed. Dat geldt zelfs water.

In de meeste gevallen geven de verpakkingen van koffiebonen geen informatie over het vetgehalte van de bonen. Je komt hier dus eigenlijk pas achter wanneer je de zak opent. Om te voorkomen dat je per ongeluk vette koffiebonen koopt, kun je het beste de volgende koffiebonen links laten liggen:

1. De 'dark roast' blends: Deze zijn donkerder gebrand en hebben na de tweede 'crack' vaak een olieachtig laagje op de bonen.
Medium of city roast brandingen hebben 0.a. als doel om de smaken te bewaren. Deze zullen minder vettig zijn.

2. Verpakkingen met enkel een houdbaarheidsdatum.
Als ook de branddatum wordt gecommuniceerd dan is de kwaliteit meestal beter en zullen ze minder vettig zijn maar dit is nog geen garantie.

3. Verpakking zonder luchtventiel.

Vrijwel alle koffiebonen de supermarkt kan je beter niet kopen. De meeste zijn dark roast en als ze medium gebrand zijn dan communiceren ze geen branddatum en hebben ze heel zeker geen luchtventiel.

Vette koffiebonen zijn dan meestal wel goedkoop maar uiteindelijk zijn ze allemaal duurkoop. Je kan beter iets meer betalen. Zo zorg je ervoor dat je lekkere koffie blijft drinken en dat je niet meer onderhoudskosten hebt en dat de bonen geen negatieve impact hebben op de levensduur van je machine

Alle koffiebonen in de supermarkt zijn duurkoop waarbij de bekende merken zoals Illy en Lavazza de ergste zijn. Deze zijn niet alleen vettig maar ook nog eens heel duur voor de kwaliteit die je krijgt.

Welke koffiebonen kan je dan wel kopen?

Koffiebonen met de volgende kenmerken zijn over het algemeen veilig en dus niet vet:
1. Type brading: Medium of city roast
2. Er staat een branddatum op de verpakking
3. De verpakking heeft een luchtventiel

Prijs
Dure koffiebonen zijn niet altijd veilig. Het advies is om een beetje meer te betalen dan de supermarkt koffie. Maar dat moet niet extreem te zijn. 

Merk
Het advies is om een merk te kopen maar niet de bekende merken Illy, Lavazza, Starbucks, Douwe Egberts, ...

Het advies is om koffiebonen te kopen bij een kleinere koffiebrander. Dan ben je zeker dat ze niet vet zijn. Maar blijf aandacht hebben voor de kenmerken want wij zien dat ook een aantal kleine koffiebranders de voorbije jaren met door de prijsverhogingen donkerder zijn gaan branden.

Bij ons, Mister Barish ben je altijd zeker dat de koffiebonen niet vet zijn, dat ze de juiste kwaliteit hebben en lekker zijn.

Mister Barish brandt de koffiebonen enkel medium of city roast. Dit kunnen we doen omdat we enkel koffiebonen selecteren van hoge kwaliteit. Hiervoor werken wij rechtstreeks samen met de koffieboeren.

De koffiebonen worden met zorg gebrand zodat zeker alle smaken behouden blijven. We branden en verpakken ze speciaal voor bean to cup machine (volautomatische en half automatische koffiemachines). Ons doel is altijd dat je de allerbeste koffie zet met je machine waarbij de prijs en de kwaliteit van de bonen in verhouding is. Onze GOLD blend is maar iets hoger geprijsd dan supermarkt koffie. Ben je bijvoorbeeld Illy of Lavazza gewoon, dan raden we o.a. de PURE blend aan. Alle Mister Barish blends hebben we hier uitgelegd.